Cuntenutu
U induvinelle Sò un tipu di induvinella in forma di dichjarazione, di solitu rimata, chì descrive qualcosa in modu indirettu, figurativu o critticu per chì l'ascoltatore possa decifrà di cosa si tratta. Per questu, a dichjarazione cuntene indizii è signali nascosti chì a ricumpusizione dà a chjave per risolve l'enigma.
Benchì ùn ci sia una struttura furmale per stu ghjocu di parolle, u metru di induvinelle in spagnolu hè di solitu cumpostu da linee ottosillabiche, cù strofe di duie o quattru linee è rime assonance o cunsunanti.
L'Enigmi sò generalmente destinati à i zitelli, allora generalmente trattanu d'ogetti semplici. Ci sò ancu induvinelle per l'adulti, cù suggerimenti di doppiu significatu.
Vede ancu:
- Scherzi
- Alti
- Twister di lingua
L'origine di l'enigmi
L'origine di l'enigmi hè scunnisciuta, ma a mitulugia di e civiltà antiche hè ricca di induvinelle è induvinelle. Per esempiu, a famosa Sfinge di Edipo (un animale fantasticu cù a testa di una donna, u corpu di un leone è l'ale di l'acula), chì guardava l'entrata di a cità di Tebe, darà à ogni passante un induvinellu è, si fallia in a so risposta, a divurava.
L'enigma, chì Edipu rispose è liberò a cità, era cusì: Chì hè l'essere vivu chì cammina à quattru pedi à l'alba, à duie zampe à meziornu, è à trè à u tramontu? È a risposta di Edipo hè stata: L'omu, perchè in a so zitellina si striscia, durante a so vita cammina è in vichjàia si appoghja nantu à una canna per marchjà.
Esempii di induvinelle difficiule
- Chì ghjè, chì u ferru arrugusta à a so veghja, l'azzaru si rompe è a carne si pudre?
Risposta: Tempu.
- Chì ghjè, chì u facenu cantà, u compranu pienghjendu è l'utilizanu senza sapè?
Risposta: U cofanettu.
- Và da muru à muru, ma hè sempre bagnatu.
Risposta: A lingua.
- In mare ùn mi bagnu micca, in braci ùn brusgu, in aria ùn cascu micca è mi avete in bocca. Chì sò?
Risposta: A lettera A.
- A mo cumpagna a hà spaventata, briunò in u barrancu.
Risposta: U fucile da fucile.
- Chì fischi senza labbre, corre senza pedi, ti pichja in daretu è ùn la vidite sempre?
Risposta: U ventu.
- Quale hè qualcosa è nunda in listessu tempu?
Risposta: U pesciu.
- Un piattu di nocciole chì sò colte di ghjornu è spargugliate di notte.
Risposta: E stelle.
- Chì ghjè chì gira tuttu u ghjornu è ùn lascia mai u vostru situ?
Risposta: L'orologio.
- Alto, altu cum'è un pinu, pesa menu di un cuminu.
Risposta: U fumu.
- Una scatula bianca cum'è a calcina, ognunu a sà apre, nimu a sà chjude.
Risposta: L'ovu.
- Tutti passanu per mè, ùn passu mai per nimu. Tuttu u mondu dumanda di mè, ùn dumandu micca di nimu.
Risposta: A strada.
- Tulle, ma ùn hè micca tissutu; pane ma micca manghjatu. Chì ghjè?
Risposta: U tulipanu.
- Chì animale continua à girà dopu à a morte?
Risposta: A ghjallina arrusta.
- Chì ghjè, chì hè, chì più ne pigliate, più grande hè?
Risposta: U foru.
- Maria và, Maria vene, è à un mumentu datu si ferma.
Risposta: A porta.
- Ci hè una donna santa chì cù un solu dente chjamava ghjente.
Risposta: A campana.
- Se sò ghjovanu, resteraghju ghjovanu. Se sò vechju, fermu vechju. Aghju a bocca ma ùn parlu micca, aghju l'ochji ma ùn vecu micca. Chì sò?
Risposta: Fotografia.
- Hà a misura di una noce, si colla sempre in muntagna ancu s'ellu ùn hà micca pedi. Senza lascià a so casa, passa in ogni locu è ancu se li danu sempre u cavulu, ùn puta mai.
Risposta: A lumaca.
- Chì ghjè, chì più grande diventa, menu si vede sempre?
Risposta: A bughjura.
- Centu fratellucci in una sola tavula, se nimu li tocca, nimu parla.
Risposta: U pianu.
- Chì ci hè trà u fiume è a sabbia?
Risposta: A lettera Y.
- Sò andatu à a cullina, aghju tagliatu un maschile, puderia taglialu ma micca curvarlu.
Risposta: Capelli.
- A lana cresce, a lana cala. Chì serà?
Risposta: U razzinu.
- Mi mettenu nantu à u tavulinu, mi taglianu, mi adupranu, ma ùn mi manghjanu. Chì sò?
Risposta: U tovagliolu.
- Quandu ci liganu surtimu è quandu ci liberanu stemu. Nantu à noi?
Risposta: I scarpi.
- Aghju l'ochji ma ùn vecu, acqua ma ùn beiu, è barba ma ùn mi rasu. Quale sò?
Risposta: A noce di coccu.
- Sò natu senza babbu, morgu è mamma hè nata. Quale sò?
Risposta: Neve.
- M'involtu in panni bianchi, aghju i capelli bianchi è per via di mè ancu u più bellu cucinariu pienghje.
Risposta: A cipolla.
- Centu suore in cunventu è urinanu tutte in listessu tempu.
Risposta: E tile.
- A mamma di Rosa avia cinque figliole: Lala, Lele, Lili, Lolo è cumu si chjamava l'ultima?
Risposta: Rosa.
- Aghju andatu per ellu è ùn l'aghju mai purtatu.
Risposta: A strada.
- U sumere mi porta, m'anu messu in un baullu, ùn l'aghju micca ma tù.
Risposta: A lettera U.
- L'avete, ma l'altri l'utilizanu.
Risposta: U nome.
- Da u mumentu chì sò natu, corru di ghjornu, corgu di notte, corru senza piantà, finu à chì morgu in mare. Quale sò?
Risposta: U fiume.
- Sò chjucu cum'è un buttone, ma aghju energia cum'è un campione.
Risposta: A batteria o cella.
- Induvinate sì ti dicu chì sò neru è assai veloce, ancu se currite è piattate sò u vostru eternu seguitore.
Risposta: L'ombra.
- Cosa hè biancu cum'è una foglia è hà i denti ma ùn morde micca?
Risposta: Agliu.
- Chì ghjè, chì, se u nome, sparisce?
Risposta: Silenziu.
- Chì ghjè una scatula piena, sì più si riempie menu pesanu menu?
Risposta: Di buchi.
- Più esempi in: Enigmi (è e so soluzioni)