Cuntenutu
U rispirendu Hè u prucessu chì l'omi viventi ottenenu ossigenu. Questa respirazione pò esse pulmonaria, branchiale, tracheale o cutanea.
L'animali chì respiranu per e branchie sò animali acquatichi d'acqua dolce è salata, frà i quali ci sò parechje spezie di crustacei, vermi, anfibi, molluschi è tutti i pesci. Per esempiu: u squalu, u granciu, u polpu.
A respirazione branchiale hè realizata da e branchie o branchie, chì sò l'organi respiratori chì filtranu l'ossigenu da l'acqua in u sangue è in i tessuti. Questu ossigenu hè vitale per a respirazione cellulare. E branchie filtranu l'ossigenu è espellenu u diossidu di carbonu in l'ambiente.
Tipi di branchie
E branchie sò tessuti furmati da picculi fogli o filamenti fini cù vasi sanguini adattati à u muvimentu custante di l'animali in u so ambiente acquaticu. Di solitu si trovanu in a parte suprana di u corpu di l'animali è ponu esse esterni o interni.
- Branchi esterni. Si trovanu in animali invertebrati o à u principiu di l'evoluzione di certi animali. Sò strutture primitive è semplici chì sò in cuntattu direttu cù l'ambiente. Questu hà una serie di svantaghji, cume ponu esse facilmente danneggiati è rendenu difficile a locomozione. Per esempiu: u ricci di mare è e larve di certe spezie d'anfibii anu branchie esterne.
- Branchi interni. Si trovanu in animali acquatichi più grandi. Sò parzialmente riparati in cavità chì li dà prutezzione. Per esempiu: i pesci ossei (tonnu, baccalà, sgombro) anu un operculu (aletta chì prutege e branchie).
Esempii d'animali chì respiranu per e branchie
Vongola | Tuna | Axolotl |
Cod | Catfish | Gamberi |
Granciu | Truita | Squalu |
Piranha | Ricci di mare | Stingray |
Crab Spider | Locusta | Pesce spada |
Sturione | Gamberi | Ostrica |
Silverside | Ippocampu | Calamaru |
Polpu | Salamandra | Limace di mare |
Anguilla | Lepre di mare | Croaker |
Sardina | Brunetta | Cozza |
Barracuda | Molluschi marini | Vermu di tubu gigante |
Carpa | Tintorera | Vermu di focu |
Mojarra | Cockle | Pulci d'acqua |
Lumaca d'acqua dolce | Vede | Merlu |
- Cuntinuà cù: Animali cù respirazione tracheale