Cuntenutu
- Tipi di frase interrogative
- Altri tippi di dumande
- Quandu sò aduprati?
- Esempii di frasi interrugative
- Altri tippi di frasi secondu l'intenzione di u parlante
U frasi interrogative Sò quelle unità di significatu chì, in principiu, dumandanu à l'interlocutore qualchì infurmazione specifica. Per dumandà, ricurremu à un tipu speciale di dichjarazione: ufrasi interrogative. Per esempiu:Chì ora hè? o Quantu fratelli avete dettu d'avè?
In un altru casu, sti tippi di frasi ponu esse aduprati per fà un suggerimentu o dà qualchì cunsigliu à u destinatariu: Ùn duverebbe micca trattà megliu a to mamma? o Ùn pensate micca chì duvete rivedere di più prima di piglià l'esame?
Infine, e frase interrogative sò qualchì volta aduprate per prununzià un cumandamentu: Perchè ùn andate micca à aiutà a vostra mamma"O Perchè ùn si chjude micca a bocca un pocu?
Tipi di frase interrogative
- Direttu. Sò facilmente ricunnisciuti da esse circundati da punti d'interrogazione, chì agiscenu in postu di u periodu. Da u fonicu, hè ancu faciule di distingue li perchè anu l'intonazione di a dumanda. Per esempiu: Mi puderesti dì u to nome? o Ancu una longa strada?
- Indirettu. Anu una prepusizione enunciativa è un interrugativu subordinatu. Ùn anu micca un puntu d'interrugazione (o intonazione di quistione) è di solitu anu verbi cum'è "dì", "dumandà" o "dumandà". Per esempiu: L'aghju dumandatu perchè ùn hè micca venutu.
Altri tippi di dumande
Dumande aperte è chjose | Dumande miste |
Dumande chjose | Dumande di cumplementazione |
Dumande retoriche | Dumande vere o false |
Dumande filosofiche | Dumande à scelta multipla |
Dumande spiegative |
Quandu sò aduprati?
Sia dumande dirette sia indirette sò aduprate quandu vulete ottene informazioni, a differenza hè chì in u secondu casu l'infurmazioni chì vulete ottene sò specificate in modu subordinatu à un verbu di capiscitura o di parlà (cume sapè, capisce, dì, dumandà, spiegà, cunnosce, annunzià, vede, ecc.) è sò generalmente usati quandu l'infurmazioni sò richieste à un terzu, micca à qualcunu chì hè direttamente implicatu in ciò chì hè dumandatu.
Sò ancu usati cum'è una riflessione nantu à e so azzioni. Per esempiu: Mi dumandu perchè eru cusì ingenuu.
Qualcosa chì caratterizeghja e frase interrogative hè a presenza di pronomi interrogativi chì sò scritti cun tilde diacriticu, chì li distingue da i prunomi rilativi, tipichi di e frase relative.
I pronomi, cù e so declinazioni in numeru in certi casi, sò:
- Què. Per esempiu: Chì ti piace à fà in u vostru tempu libaru?
- Induve. Per esempiu: Induve avete lasciatu e chjave?
- Quandu. Per esempiu: Quandu serà pronta a cena?
- Cumu. Per esempiu: Cumu mi vene stu vestitu?
- Chì. Per esempiu: Chì ghjè a vostra tazza?
- Who. Per esempiu: Quale hè chì sà sta risposta?
Appariscenu di solitu in a frasa interrugativa cumbinata cù e prepusizioni (per, da, finu, in, da, à, ecc.), È cun ella cambia u valore di a dumanda.
Tuttavia, deve esse chjarificatu chì ùn ci hè micca sempre un prunome di stu tipu in a frase interrogativa. Per esempiu: Site andatu à a reunione eri?
Vi pò serve:
- Dichjarazioni interrogative
- Avverbii interrogativi
- Aghjettivi interrogativi
Esempii di frasi interrugative
- Quantu costa un chilò di pomodori?
- Vulete andà à u cinema cun mè?
- Induve si trova u museu di e belle arti?
- Ti piace a manera chì questu vestitu mi pare?
- Ùn pensate micca chì duverebbe averle scusatu per ciò chì l'avete fattu?
- Puderia chjude quella finestra?
- Ti dispiacerebbe aiutà à purtammi sta scatula in vittura?
- Cumu ne simu surtiti à cena dumane?
- Mi hà dumandatu perchè ùn l'aghju micca chjamatu per u so anniversariu.
- In chì annu hè ghjuntu Culombu in America?
- Chì pensate di a pezza di teatru chì aghju cunsigliatu?
- Quantu volte andate à visità i vostri missiavi è nanni?
- Perchè ùn hai micca fattu i duveri ch'elli ti anu datu?
- Ti pare currettu di risponde cusì à a to mamma?
- Quantu abitanti hà a Danimarca?
- Ogni quanti anni ci sò l'elezzioni presidenziale?
- L'aghju interrugatu perchè ùn mi avia tenutu aggiornatu.
- Induve vulete chì andemu per a nostra luna di miele?
- Avete lettu l'ultimu libru di Pilar Sordo?
- Perchè mi trattate cusì?
- Li dumandemu quantu spessu pitturanu a casa.
- Mi poi aiutà à preparà l'insalate?
- Ùn vi pare micca stranu u so modu d'agisce?
- Chì culore vi piace di più per stu muru? Turchinu chjaru o verde?
- Sò quessi i scarpi chì mi dicivate?
- Perchè ti aghju datu a giacca sì ùn la aduprate micca?
- Perchè ùn m'aiutate micca à taglià l'erba?
- Cumu hè u vestitu chì avete compru per a festa?
- Cù chì avete fattu sta insalata?
- Di chì culore hè a vittura chì avete affittatu?
- Chì pusizione hà u to babbu in banca?
- Ùn vi pare micca pocu cunsideratu di comportassi cusì?
- U to ghjacaru in quellu arburu hè vostru?
- Chì hè u megliu spettaculu di Shakespeare per voi?
- Quale hè u vostru megliu omu?
- Cumu avete riesciutu à mette inseme u puzzle cusì prestu?
- Quale hè statu u presidente chì hà dimissiunatu prima di a fine di u so mandatu è lasciatu in elicotteru?
- Chì vulete esse quandu sarete maiò?
- Induve avete amparatu à cucinà cusì deliziosu?
- Vulete chì purtemu i mobuli in casa vostra o l'avete cacciatu?
- Chì ghjornu fala u vostru anniversariu quist'annu?
- Per chì porti stu saccu?
- Quale sò sti tippi chì ghjucanu à u ballu?
- Chì era u mutivu di a vostra dimissione?
- L'esame era nantu à a guerra è cumu avia cuminciatu-
- Quandu avete fattu u vostru viaghju in Europa?
- Chì tippu di scarpi cercate?
- Chì ne dici di cumandà un ghjacciu?
- Ùn hè micca un pocu ridiculu ciò chì mi dumandate?
- Quale hè chì hà vutatu contr'à a nova lege?
- Chì era u vostru stipendiu di ferraghju?
- Cumu si chjama a to suvra?
- Induve andate à ballà u sabbatu?
- Quale hè stata a vostra giuria di tesi?
- Sò suspetti di quellu omu in u club?
- À chì ora ci truvemu dumane?
- Vi beie vinu o soda?
- Quandu a vidisti l'ultima volta?
- Perchè site partutu cusì prestu?
- Quantu sò in anticipu per uttene i biglietti?
- Mi dumandu perchè vendenu a vittura avà.
- Mi possu imaginà da induve vene quellu pettegolezzu.
- Sò interessatu à sapè quantu guadagnate.
- Li aghju dumandatu di sapè induve cumprà sti pezzi.
- Dimmi quale era u scruccone chì hà arrubatu quellu documentu.
- Era difficiule per ellu di cunfessà mi perchè l'hà fattu.
- Luis si batte dapoi mesi è mesi per sapè induve sò i so figlioli.
- Quale sà quantu a venderanu per più tardi.
- Ùn capiscu ancu cumu anu sappiutu truvà lu.
- Ùn s'arricurdava micca duv'ellu l'avia tenutu.
- Quandu hè u to anniversariu?
- Chì vulete fà quandu sarete maiò?
- Perchè eri in ritardu?
- Avete capitu a lezzione?
- Ellu m'hà dumandatu se puderia accumpagnallu.
- Mi anu dumandatu perchè ùn sò micca ghjuntu cù a consegna.
- Da induve hè venuta sta lettera?
- Quantu tempu stai in stu quartieru?
- Mi dumandu sì un ghjornu pudemu esse felici.
- Chì tippu di filmi ti piace?
- Induve viaghja questu autobus?
- Li aghju dumandatu di dì mi induve andà.
- Sò i vostri risparmi abbastanza per pagà u bigliettu?
- Vulete sapè cumu finisce a storia?
- Quandu anu fattu a lagnanza?
- Induve possu passà?
- Mi piacerebbe sapè perchè nessunu di elli hà studiatu per l'esame.
- Chì ci hè in a scatula?
- Cumu sò urdinati sti libri?
- Quantu vale a notte in questu hotel?
- Quale hè u rispunsevule di sta furia?
- Quandu hè u filmu chì avete protagonista in premiere?
- Cumu ponu esse cusì calmi?
- Sò ghjunti à tempu?
- Avete studii di computer?
- Mi piacerebbe chì mi spiegessi induve sò tutti i soldi.
- Pudete crede?
- Site solu?
- Perchè i prufitti anu aumentatu ma a prestazione hè diminuita?
- Mi dumandu se valia a pena di fà tanti cambiamenti.
Altri tippi di frasi secondu l'intenzione di u parlante
Frasi interrogative | Frasi imperativi |
Frasi dichjarative | Frasi spiegative |
Frasi descrittivi | Frasi informative |
Preghere augurie | Preghere esortative |
Preghere vacillanti | Frasi scunghjuntive |
Frasi dichjarative | Frasi nigative |
Frasi d’esclamazione | Frasi facultative |
Frasi affirmative |