Autore:
Laura McKinney
Data Di Creazione:
6 Aprile 2021
Aghjurnamentu Di Data:
1 Lugliu 2024
![Formele verbale nepersonale PARTICIPIUL](https://i.ytimg.com/vi/06SPBWqO1PE/hqdefault.jpg)
Cuntenutu
U participiu Hè un tipu di verbu, chì si riferisce à un'azzione accaduta in u passatu ma chì, per via di a so vicinanza cù u presente, ne hà sempre influenze. Per esempiu: Anu fattu grandi passi. / U travagliu hè compiu.vale à dì, una forma micca persunale di u verbu.
Hè unu di i "verboids" (chjamati ancu forme micca persunali di u verbu perchè ùn si cunghjucanu), cù u gerundiu è l'infinitivu.
I participi ponu avè trè funzioni:
- Puderanu funziunà cum'è aggettivi qualificativi, seguitendu e regule grammaticali di genere è di numeru. Per esempiu: tidy, tidy, tidy, tidy (da u verbu "à l'ordine), armatu, armatu, armatu, armatu (da u verbu "armà").
- Puderanu formà tempi cumposti inseme cù u verbu avè. Per esempiu: Aviu marchjatu, a sò.
- Pò esse parte di a voce passiva inseme cù u verbu "esse". Per esempiu: sò stati cundannati, hè trasferitu.
Tipi di participiu
Ci hè dui modi per classificà u participiu.
Sicondu u so cumplimentu:
- Participiu regulare. I verbi di a prima cunghjucazione sò furmati cù u suffissu -aduratu (per esempiu: truvatu, spiegatu), è i verbi di a seconda è di a terza cunghjucazione sò furmati cù u suffissu -andatu (per esempiu: capitu, festa)
- Participiu irregulare. Ci sò verbi chì prisentanu un participiu cù un altru finale. Per esempiu: mortu (Per more), scioltu (liberazione), furnitu (furnisce).
(!) Ci hè verbi chì anu dui participi. Per esempiu: stampa (stampatu, stampatu), participà (attenti, assistiti), svegliu (svegliu, svegliu)
Sicondu a vostra riferenza di tempu:
- Participu passatu. Funziona cum'è aggettivu o face parte di verbi cumposti è di a voce passiva. Alcune fine sò -to (scupertu) -è (stampatu), -ado (invitatu), -cho (fattu), -gone (Manghjatu).
- Ghjirundiu prisenti. Funziona cum'è un nome. Alcune fine sò -ante (marchjatore), -ente (Presidente), -ura (fissura).
Esempii di verbi in participiu
Apertu | Sbanditu | Leghje |
Acquittatu | Riturnatu | Leghje |
Analizatu | Addurmintatu | Macchiata |
Apartu | Addurmintatu | Dimenticatu |
Schiacciatu | Accesa | Passà |
Appruvatu | Affidà | Ultima |
Sfruttatu | Truvatu | Ultima |
armatu | Divertente | Preoccupatu |
Arregulatu | Catturatu | Pruposta |
Scaldata | Scritta | Raccomandatu |
Cantatu | Scritta | Riparatu |
Cummentatu | Parcheghjatu | Risolvutu |
Manghjatu | Statu | Arrubatu |
Custruitu | Stesu | Ruttu |
Sanità | Studiatu | Satisfied |
Cridutu | Studiatu | Looseness |
Decoratu | Spostu | Accadutu |
Disarmatu | Fattu | Ghjittatu via |
Divertente | Fled | Bravu |
Esempii di frasi cù i verbi in participiu
- Ddu libru hè bellu, aghju leghje parechje volte digià.
- Duvete esse mostratu più grande sanità davanti à u to patrone.
- Aghju dighjà analizatu a pruposta è aghju digià pigliatu una decisione: l'accettu.
- U puzzle hè disarmatu in quella scatula.
- Matías hà parlatu cun assai looseness. Ùn si pudia dì ch'ellu era nervosu.
- Ùn avete micca vistu stu filmu di Jack Nicholson? Hè divertente.
- Li aghju mandatu tutti i libri in unu affidà. Arrivaranu dumane.
- Scusate ùn aghju micca chjamatu prima, aghju statu assai occupatu cù altre materie.
- Avemu avutu studiatu tutta a notte è ùn simu ancu passati l'esame.
- Ùn aghju micca intesu a discussione, eru addurmintatu in u divanu.
- Duvete avè stesu più a pasta, per chì a pizza sia più grande.
- Ùn possu andà à a riunione cusì, sò tuttu sbulicatu.
- Ùn vi ne fate più, tuttu hè fattu riparatu.
- Aghju lettu unu di questi libri scurdatu da quandu eru zitella.
- Questa crucivia hè pane Manghjatu. In cinque minuti a risolviu.
- L'esame hè statu abbastanza difficiule, spergu d'esse statu appruvatu.
- Quandu u libru hè surtitu era assai cummentatu per critica.
- Aghju messu a tv accesa in casu di vulè fighjà qualcosa.
- Quandu a pulizza ghjunse, u ladru avia dighjà fughjitu.
- L'impurtante hè di sparte ciò chì amparatu per tutta a corsa.
- Quandu sò ghjuntu, a vittura era dighjà stata schiacciatu da u tettu chì hè cascatu.
- Ùn spenghjite micca u focu, ùn avemu ancu scaldata.
- Amu e ghjucate cantatu.
- Mi dispiace d'ùn avè prufittatu megliu l'anni di ghjuventù.
- L'aghju avutu cunsigliatu per quella pusizione.
- Aghju trovu stu telefuninu ghjittatu, duverebbe chjamà unu di i vostri cuntatti per rinviallu.
- Quand'elli sò ghjunti l'aghju dighjà avutu armatu Carpa.
- Aghju chjamatu a so casa ma avia dighjà addurmintatu.
- Pensu chì ùn avete micca cridutu. Era evidente chì era una burla.
- Rumanu hè un assai curaghjosu.
- Quandu anu annunziatu chì ci seria un esame aghju dighjà avutu tuttu studiatu.
- A signora era assai cuntentu cù u vestitu chì avete fattu per ella.
- Quandu l'aghju chjamatu, ùn l'anu sempre avutu truvatu À u so cane; Eranu assai inchietu.
- Pensu chì ci era qualcosa di stranu ultimu perchè e porte eranu apertu.
- A vittura hè parcheghjatu in l'altru bloccu, se vulete, vai avanti.
- U ghjudice era appartatu di a causa di e prestazioni scarse.
- E lettere eranu scrittu da a prigiò, induve hè ultimu gran parte di a so vita.
- A mo casa era custruitu è decuratu in l'anni cinquanta.
- Quandu simu ghjunti, u pudding era dighjà fattu, allora femu un spuntinu subitu.
- Quandu l'aghju chjamata era assai divertente pittendu per ch'ellu ùn m'hà micca ascultatu troppu.
- A caraffa di plasticu era dighjà ruttu prima d'esse ghjuntu.
- Infine, l'enigma era risolta settimana passà.
- Dopu tuttu accadutu, a donna d'affari era assai esposta davanti à l'opinione publica.
- I ghjuvelli chì avianu Arrubbatu Eranu vultatu à l'attrice.
- À quellu tempu avia dighjà u rumanzu sanu leghjeallora sapia dighjà cumu u filmu avia da finisce.
- Dopu avè lasciatu u caffè, u divanu era macchiatu.
- E sedie eranu riparatu da u falignami.
- Di novu, a riunione hè stata rimandatu finu à un novu avvisu.
- C'era scrittu l'indirizzu nantu à un pezzu di carta, ma avà ùn a possu truvà.
- Eranu assoltu tutti i suspettati per mancanza di prove.
- Seguitate cù: Infinitivu, gerundiu è participiu