Cuntenutu
- Quandu è induve cunducenu à u coma?
- Tipi di frasi cundiziunali
- Esempii di frasi cundiziunali
- Tipi di ligami cundiziunali
U frase cundiziunali sò quelli chì u verbu hè cuniugatu à u cundiziunale, un tempu verbale chì hè adupratu per sprime probabilità, pruposte, dubbi o desideri. Per esempiu: Se eru più studiosu, averaghju megliu qualità.
E frase cundiziunali sò cumposte da una frase principale è da una frase subordinata, chì indica a cundizione chì deve esse soddisfatta per chì ciò chì hè spressu in a frase principale accada. Per esempiu:
- Sì dumane u sole sorte, anderemu in u parcu.
- Sarebbe statu à tempu sì site partutu nanzu.
- S'elli anu fame, li faraghju un sandwich.
Quandu è induve cunducenu à u coma?
Ci hè dui modi per urdinà e frasi cundiziunali:
- Azione + se + cundizione. Per esempiu: Ci mancherà a scola Iè Piove. In questu casu, a virgula ùn hè micca scritta postu chì a clausula subordinata (se piove) hè dopu à a clausula principale (mancaremu a scola).
- Iè + cundizione + azzione. Per esempiu: Iè Piove, ci mancherà a scola. In questu casu, una virgula hè scritta postu chì a clausula subordinata (se piove) hè prima di a clausula principale (mancaremu a scola).
Tipi di frasi cundiziunali
- ZERO CONDIZIONALE
Si + presente di l'indicativu + futuru / presente / imperativu.
Esprime condizioni reali, probabili o pussibuli per chì qualcosa accada. Ne vene chì, se una situazione o situazione hè soddisfatta, si apre a pussibilità di un altru avvenimentu. Per esempiu:Iè studiate per l'esame, tu appruverai.
- CUNDIZIONALE SIMPLE
Sè + imperfettu passatu di u sughjuntivu / imperativu + cundiziunale simplice.
Esprime condizioni improbabili, immaginarie o impossibili, cù poca o nessuna possibilità di a so occorrenza. Per esempiu: Iè eri zittu, i vicini ùn si lamentaranu tantu.
- COMPOSTU CUNDIZIONALE
Si + passatu cumpostu di u cunghjuntivu + cundiziunale cumpostu.
Esprime cundizioni irreali o impussibili. Quandu a frase hè negativa, esprimenu chì una situazione o scenariu hè accadutu in u passatu. Per esempiu: Ùn seriamu micca amichi Iè ùn sariamu andati à a listessa scola. Quandu a frase hè affirmativa, significa chì a situazione o scenariu ùn hè micca accadutu in u passatu. Per esempiu: Iè Avaria avutu soldi, Ti averia invitatu à u sinemà. (Ùn avia micca soldi)
Esempii di frasi cundiziunali
ZERO CONDIZIONALE
- Vi visiteraghju sè ùn site micca occupatu.
- Iè Aghju u tempu, manghjemu inseme.
- A vi dicu Iè Avete prumessu di stà zittu
- Iè ti graffi, vi ferite male.
- Vi taglierete voi stessi Iè pigliate u cultellu cusì.
- Iè l'acqua bolle, mette e tagliatelle.
- Vi aiuteraghju Iè tu cumandate a vostra stanza.
- Iè site caldu, aprimu a finestra.
- Aghju da purtà un ghjacciu Iè tutti a volenu.
- Iè Face male, mette ghjacciu.
- Faraghju una torta Iè stanu à tè.
- Iè site sete, versa ti acqua.
- Studieraghju per l'esame Iè ùn avete più bisognu di u mo aiutu.
- Iè ùn capiscenu micca u slogan, fa mi sapè.
CUNDIZIONALE SIMPLE
- Iè eri più appiicatu, utteneriate migliori qualità.
- Avaristi scruccunatu menu Iè sarete zitti.
- Iè averete bisognu d'aiutu, chjama mi.
- Sarebbe un studiente megliu Iè attenti in classe.
- Andaraghju in piazza Iè u ghjornu era assolatu.
- Iè investite soldi in a mo impresa, l'avete da ritruvà subitu.
- Andaraghju à a palestra Iè avutu più tempu.
- Iè Vi dumandu qualcosa, attenti à ellu.
- Tu avissi più soldi Iè A depositarete in un termini fissu.
- Iè T’aghju dettu di accumpagnallu, accumpagnallu.
- Aduttaremu un cane Iè eri più rispunsevule.
- Iè penserete prima di agisce, ùn averiate micca sti prublemi.
- Avaristi più amichi Iè eri più socievule.
- Iè studierà più longu, utteneriate migliori qualità.
COMPOSTU CUNDIZIONALE
- Saria andatu ind'è i mo amichi Iè Saria statu annoiatu. (Ùn era micca avutu)
- Iè averiamu finitu nanzu, averiamu andatu in un bar. (Ùn anu micca finitu prestu)
- Ci averiamu andatu à circà vi Iè ùn averiate micca rispostu à u telefunu. (Iè anu rispostu à u telefunu)
- Iè averia avutu levitu, Avaria fattu pizze. (Ùn avia micca lievitu)
- Ùn averaghju micca ottenutu sta pusizione in a cumpagnia Iè Ùn averaghju micca fattu quellu master in Finanze. (Hà fattu u master in Finance)
- Avaria lettu un libru Iè averiate lasciatu a casa pulita è pulita. (Ùn hà micca lasciatu a casa pulita o pulita)
- Iè Ùn averia micca avutu à travaglià, Ùn ti averia micca alzatu. (Avia da travaglià)
- Avaria preparatu u dessert Iè ti serebbe purtatu bè. (Ùn si hè micca purtatu bè)
- Iè Ùn averia micca avutu à studià, Ùn ti averia micca dettu di nò. (Duvia studià)
- Seriamu andati à u parcu Iè u ghjornu seria statu assolatu. (Ùn era micca sole)
- Iè ùn era statu u ventu, ùn averia micca da pulì u balcone. (Ci era u ventu)
- Ùn sariamu micca ricchi Iè ùn averiamu micca ghjucatu à a loteria. (Ghjucatu à a loteria)
- Iè eranu rispunsevuli, u prugettu seria dighjà finitu. (Ùn eranu micca rispunsevuli)
Tipi di ligami cundiziunali
Ancu se "sì" hè u ligame u più frequente in e frase cundiziunali, ci sò altri ligami cundiziunali chì ponu unisce una frase subordinata à a principale, sprimendu una cundizione.
Iè | eccettu | à cundizione chì |
Chì | a menu chì | furnitu chì |
si | a menu chì | finchè |
eccettu | si | finchè |
- Vede ancu: Cunghjunzioni cundiziunali