Cuntenutu
- Parolle cù accenti ortografici
- L'accentu diacriticu
- Tipi di parolle secondu u so stress
- Parolle più accentuate
U accentu ortugraficu(o tilde) hè a scrittura di l'accentu foneticu, capendu questu ultimu cum'è l'intensità o a forza più grande cù chì si prununcia a sillaba di una parolla. Per esempiu: camión, áarburu, mácinchona.
L'accentu ortugraficu hè graficatu cù una piccula linea inclinata à a diritta chì hè posta sopra à quella vucale chì face parte di a sillaba incalcata, vale à dì quella chì sona più forte chè u restu.
Vede ancu:
- Accentu prosodicu
- Parolle cù tilde
- Tilde diacriticu
- Accentu enfaticu
Parolle cù accenti ortografici
barbaru | piramide | codice |
rabbia | illegittimu | antiacid |
sillaba | anis | Jurassic |
impedisce | interpretu | manghjerà |
u brocciu | Diceraghju | telefunu |
volta | stazione | duru |
Enriquez | ordini | fantastico |
aritmetica | viulinu | oceanu |
album | geomitria | Napuli |
ceramica | esercitu | fatidicu |
Cancun | fegatu | esdrújula |
calculu | anassagore | centimetru |
idolu | giugrafia | abili |
triangulu | comodu | marchese |
glandula | Anghjulu | angulu |
Goticu | decenniu | tarantula |
eroe | Inglese | gargolla |
martiri | tecniche | Parigi |
imaghjini | trasfurmatu | micrufonu |
calculu | graficu | Suvieticu |
lacrima | cuspide | cumprà |
Francese | alcazar | Messicu |
matematica | estasi | Malaga |
Monacu | carenza | abacus |
graficu | insegna | ambra |
Lebanon | erraticu | impresta mi la |
partita | America | craniu |
famosu | guerriera | agriculu |
calice | caldu | vertice |
bussula | eterogeneu | tagli |
italicu | spatula | geomitricu |
piuvia | caldu | Ibericu |
micrufonu | scorpione | Islamicu |
L'accentu diacriticu
Hè adupratu in quelle parolle chì, ancu s'elli sò pronunziate listesse, anu significati diversi. Dunque, a funzione chì st'accentu rializeghja hè precisamente di permette ch'elli sianu differenziati. Sti accenti sò posti ancu quandu e regule ortografiche cunvinziunali ùn a prevedenu micca.
Per esempiu: cunnosce è vede / ellu è ellu.
Tipi di parolle secondu u so stress
- Parolle acute. A sillaba incalcata hè l'ultima. In questu casu, e parolle averanu un accentu ortograficu quandu finiscinu cù e lettere "n", "s" o in una vucale. Per esempiu, a parolla "camiò" hè acuta è postu chì finisce in "n" hà un accentu, mentre chì "orologio", chì hè ancu acutu, ùn hè micca accentuatu perchè a so ultima lettera hè "j".
- Parolle seria. A sillaba incalcata hè a seconda, s'ella hè cuntata da davanti à daretu, o in l'ultima penultima, s'ella hè cuntata da daretu à davanti. À u cuntrariu di e parolle acute, e parolle basse sò accentuate quandu ùn finiscenu micca in "n", "s" o una vucale. Per esempiu: a parolla "agile" hè seria è hà un accentu perchè finisce cù una lettera chì ùn hè nè "n" nè "s" nè hè una vucale. Avà, a parolla "casa" hà ancu a so sillaba incalcata situata in u sicondu à l'ultimu locu, ma postu chì finisce cù una vucale, l'accentu ùn hè micca graficu.
- Parolle esdrújulas. A so sillaba incalcata hè a terza s'ella hè cuntata in daretu. Di regula, ste parolle portanu sempre un accentu. Per esempiu, a parolla "canticu" sona forte in a terza sillaba s'ella hè cuntata in daretu, dunque averà necessariamente un accentu, qualunque sia a lettera ch'ella finisca.
- Parolle sobreesdrújulas: A sillaba incalcata si trova nanzu à a penultima sillaba. In generale, sti tippi di parolle portanu un accentu. Per esempiu: dì li. L'eccezzione hè quandu hè un avverbiu fattu da un aggettivu è chì hà u suffissu –mente. In questu casu, averà solu un accentu se l'aggettivu hà. Per esempiu, u termine "faciule" hà un accentu dunque, se scrivemu "facilmente", duvemu mette una tick. Avà, se scrivemu a parola "pianu", ùn averà micca un accentu ortograficu per via di a parolla lenta, ùn averà micca.
Parolle più accentuate
- Ellu (accentu diacriticu).
- Spina (parolla acuta).
- Rettangulu (parola esdrújula).
- Mancu appena (parolla sobreesdrújula)
- Arburu (parolla grave)
- Da (accentu diacriticu)
- Pantaloni (parolla acuta).
- Matita (parolla grave).
- Diaspora (parola esdrújula).
- Martiri (parolla grave).
- Canzona (parolla acuta).
- Prestu (parolla sobreesdrújula).
- Lampa (parola esdrújula).
- Unicu (accentu diacriticu).
- Tempiu (parola esdrújula).
- Ambra (parolla grave).
- Camminerà (parolla acuta).
- Macchina (parola esdrújula).
- Prigione (parolla grave).
- Mamma (parolla acuta).