![Roots - English Vocabulary in Use (Upper-intermediate) - Unit 72](https://i.ytimg.com/vi/4KmTcwyD4y8/hqdefault.jpg)
Cuntenutu
- Verbu "amore"
- Root in verbi irregulari è regulari
- Esempii di staminali è chì finiscenu in verbi regulari
- Esempii di radica è di fine in verbi irregulari
Uverbi Sò un tippu di parolla cù chì azzioni, prucessi o stati sò spressi è ponu varià in tempu (passatu, presente o futuru), voce (attiva o passiva), umore (indicativu, cungiuntivu o imperativu), numeru (singulare o plurale) è persona (prima, seconda o terza).
Ogni verbu hè cumpostu da duie parti fundamentali:
- Root (o lexema). Hè a parte di u verbu chì sprime u so significatu è hè invariabile. Per esempiu: parteandà ("sal-" hè a radica)
- Finendu (o termination). Hè a parte di u verbu chì hè mudificata da u tempu verbale, u modu è a persona in quale u verbu hè cuniugatu. Per esempiu: partesò andati, parteun, parteandemu.
Verbu "amore"
U verbu "amà" hè cumpostu da a radica A.M– è a fine -ar
Se mudificemu a fine, pudemu ottene u verbu in altre forme: A.Maduratu, sòé, sòun.
L'infurmazione più impurtante di un verbu hè data da a desinenza è micca da u gambu, postu chì aghjusta infurmazione è significatu grammaticale (o accidente grammaticale).
Videmu un esempiu in una frase: Nonno amaba i so figliulini.
Sarà sempre a fine chì indica quale face sta azzione è à chì ora.
Se vulissimu mudificà u tempu di a preghera diceriamu: Nonno amaria i so figliulini. Quì pudemu osservà chì u significatu cambia per via di u tempu verbale adupratu.
- Vede ancu: Verbi cunghjucati
Root in verbi irregulari è regulari
- Verbi regulari. A radica ferma invariata in tutte e so cunghjugazioni, a sola cosa chì hè mudificata hè a fine. Per esempiu: temer (temo, temian), cantar (cantAron, cantace).
- Verbi irregulari. U fustu permette variazioni in alcune di e so cunghjugazioni. Per esempiu: morTogo (mursò andati, morean), hacer (aghjuRon, hagmaestri)
Esempii di staminali è chì finiscenu in verbi regulari
- À cantà. Root: qty- / Fine: cantAron, cantfaremu, canté.
- Da beie. Root: ciucciu- / Fine: ciucciuandò, ciucciuemos, ciucciuetà.
- Allattamentu. Root: allattà- / Fine: allattàAron, allattàó, allattàaveriamu, allattàarias.
- Pienti. Root: pienghjia-/ Fine: briunòó, Aghju pienghjeaghju da, Aghju pienghjeAron, Aghju pienghjemirtilloanu pienghjeaduratu.
- Alba. Root: alba / Fine: spuntavaio, Mi sò svegliuera, Mi sò svegliusò andati, anu spuntatuandatu.
- Accumpagnà. Root: accumpagnà / Fine: Aghju accumpagnatuaria, Aghju accumpagnatuaghju da, Aghju accumpagnatuAron, Aghju accumpagnatuaverianu.
- Partite. Root: parte- / Fine: parteio, parteAndaraghju, parteandaria, parteIran.
- Suffre. Root: soffre- / Fine: soffreio, soffreandàun, soffreandàandavamu, soffreieron.
- Fà male. Root: dol- / Fine: dolio, dolandatu, dolera, doleria, avianu dolandatu.
- Per calmà. Root: calma-/ Fine: calmaà, calmuaverianu, calmuAron, calmumirtillo.
- Ghjucà. Root: jug- / Fine: broccaaria, ghjucatuaghju da, ghjucatuó, ghjucatuaveriamuaverianu ghjucatuaduratu.
- À cantà. Root: qty-/ Fine: canto, cantMarchju, cantaghju da, cantaveriamu, avemu avutu cantaduratu.
- Per viaghjà. Root: viaghju-Fine: Aghju viaghjatuaria, Viaghjué, Viaghjuó, ViaghjuAron, Viaghjufaremu, Viaghjufaremu, Viaghjumirtillo.
- Pigliate. Root: tom- / Fine: tomaveriamu, tomAron, tomfaremu, tomé, tomó, tomvulerà.
- Manghjà. Root: com- / Fine: comfaremu, comera, comsò andati, comí, cometà.
- Salta. Root: saltatu- / Fine: saltòAron, Aghju saltatuaria, Aghju saltatuvulerà, Aghju saltatufaremu, anu saltatuaduratu, ci seria u saleTado.
- Partite. Root: parte- / Fine: Sò partuturemi, parteandaria, parteirán, parteiremi.
- Vi pò serve: Verbi regulari
Esempii di radica è di fine in verbi irregulari
- Mori. Root: mor- / Fine: murio, morandà à, morandaria, muere.
- Per dorme. Root: dorme- / Fine: dormevai, duròanu vistu, doranu vistu, dorvista.
- scrive. Root: scrive- / Fine: scriveio, Aghju scrittuía, Aghju scrittuandaria, anu scrittuà.
- Da beie. Root: ciucciu-/ Fine: ciucciuía, criaturuetà, criaturueranu, criaturusò andatiavè u zitelluandatu.
- Per pensà. Root: aghju pensatu/ Fine: aghju pensatuaghju daaghju pensatumaestriaghju pensatumirtilloaverianu pensatuaduratuaverianu pensatuaduratu, pennasó.
- Marchjà. Root: è- / Fine: èuva, èanu purtatu, èaverianu, èuve.
- Fà. Root: fà-/ Fine: hicsò andati, fàemos, hicvai, hà fattuo.
- Sentite. Root: mandatu- / Fine: Sintio, mandatuvai, mandatuandaria, anu sentutuandatu.
- Principià. Root: cuminciatu / Fine: cuminciatuaveriamu, cuminciòAron, cuminciàzo.
- Vi pò aiutà: Verbi irregulari