![Things Mr. Welch is No Longer Allowed to do in a RPG #1-2450 Reading Compilation](https://i.ytimg.com/vi/xFwOOxtmFL0/hqdefault.jpg)
Cuntenutu
U nahuatl Hè una lingua Yuto-Nahua o Yuto-Azteca - nome di a lingua di u più impurtante imperu Mexica in America di u Nordu preispanicu -, parlatu in Messicu da un milione è mezu di persone.
Hè a lingua nativa cù u più parlanti in u paese, distribuita in cinque stati principali: Guerrero, Puebla, Hidalgo, San Luis Potosí è Veracruz.
Ci sò trè varianti dialettali di u Nahuatl: u Nahuatl Centrale, a Periferia Occidentale è u Nahuatl Orientale, ognuna cun un numeru significativu di rializazioni sfarenti, trasmessa à e generazione nove in modu familiare.
Attualmente hè cunsideratu u patrimoniu culturale di i populi preispanici messicani è cù a so preservazione si cerca di dà una piazza à a tradizione è a filosofia aborigene chì cuntene, è ancu un modu per capisce a nazione messicana cum'è statu in chì diverse culture coesistenu.
- Vede ancu: Parolle Nahuatl (è u so significatu)
Caratteristiche Nahuatl
U Nahuatl hè una lingua sillabica di u tippu agglutinante, vale à dì, custruisce e so parolle da radiche mono o bisillabiche. Presenta similitudini cù l'altre lingue uto-Aztechi, cum'è a predominanza di a forma sughjettu-verbu-ogettu, ancu se in u Nahuatl classicu l'ordine di e parolle hè assolutamente liberu.
A differenza di e lingue indoeuropee, u nahuatl ùn distingue micca e parolle trà nomi, aggettivi è verbi, è invece di prepusizioni, hà postposizioni.
Esempii di induvinelle in Nahuatl
- Na´at le baola paalen: Ken xi iken si yaan jun tul joy kep K´eenken tu beelili.
Risposta: Xuux.
Ùn induvinate micca, o zitè! Sè avete da taglià legna, un porcu assai pigru vi circarà in strada.
Risposta: U favi.
- Za zan tleino Tepetozcatl quitoca momamatlaxcalotiuh
Risposta: Papalotl.
Attraversu a valle, culurita, fluttula battendu e mani cum’è quellu chì lancia tortilla
Risposta: A farfalla.
- Vede tosaasanil, vede tosaasaanil Vede ichpokatsin iitlakeen melaak pistik
Risposta: Tomatl.
Ùn l'avete micca induvinatu: quale hè a zitella cù u huipil strettu?
Risposta: U pumadoru.
- Wi’ij your jalk’esa’al, na’aj your jáala’al
Risposta: Ch’óoy
A piglianu famita. Pienu u portanu caricatu
Risposta: U bucket
- Chak u paach, sak u ts’u ’.
Risposta: Raabano wa lis.
Di pelle rossa. Dentru sbiancatu.
Risposta: Ravanellu.
- Wa na’atun na’ateche ’na’at le ba’ala’: Jump’éel ts’ool wukp’éel u jool
Risposta: Piscina.
Induvinate l'enigma: Sette buchi, una zucca sola
Risposta: U capu.
- Nochita kwak kiawi, Notlakeenpatla
Risposta: Tepeetl.
Un vechju assai vivu, ogni volta chì piove, cambia di panni
Risposta: A cullina.
- San tlapa: nas tepatetl
wa: lki: sah michpe: petla: mih
Risposta: à: yutlí.
Questu hè unu di i vostri enigmi
Solu rompendu un silex
I mudelli sò surtiti
Risposta: A zucca.
- Se: tosa: sa: ne: l, se: tosa: sa: ne: l
ma: s san ka: non niwa: le: wa,
wan xpapalo tli: n nikpia
Risposta: ma: ngoh.
Veni induve vengu,
Abbassa i mo pantaloni
È leccate ciò chì aghju
Risposta: A manghja.
- Sa: sa: ni: l!
-te: ntetl!
Ipan se: tlakomohle miakeh michpe: petla: meh
Risposta: a: yohyo: hle
-Bocca!
In piaghja
Ci sò parechji mudelli
Risposta: A sumente di zucca.
Enigmi cù a risposta integrata
- Zazan tleino, cuatzocoltzin mictlan ommati. Aca quittaz tozazaniltzin, tla ca nenca apilolli, ic atlacuihua
Chì ghjè un cantarillo di palo chì a regione di i morti cunnosce? Hè a brocca per tirà l'acqua.
- Zazan tleino, chalchiuhteponaztli, nacatica cuitlalpitoc. Aca quittaz tozazaniltzin, tla ca nenca nacochtli.
Chì ghjè un teponaztli di una petra preziosa è cinta cù carne cruda? Hè u paraffuffu fattu di petra preziosa, chì hè ficcatu in l'arechja.
- Zazan tleino, icuitlaxcol quihuilana, tepetozcatl quitoca. Aca quittaz tozazaniltzin, tla ca nenca huitzmalot.
Chì ghjè quellu chì passa per una valle, è hà u so tripu trascinatu? Questa hè l'agulla quandu si cose cun ella, chì porta u filu tiratu.
- Zazan tleino, xoxouhqui xicaltzintli, momochitl ontemi. Aca qittaz tozazaniltzin, tla ca nenca ilhuicatl.
Chì hè una zucca turchina, piantata cù u granu arrustitu, chjamata momochtli? Questu hè u celu, chì hè spargugliatu da stelle.
- Cuntinuà cù: Enigmi Difficili (cù a vostra risposta)