Cuntenutu
Una frase hè una struttura chì hà un significatu cumpletu. E frasi à dui membri sò quelle chì sò cumposte da un sughjettu (chì esegue l'azione) è un predicatu (l'azione chì hè eseguita). Per esempiu: Juan (sughjettu) stà in Argentina (predicatu).
Ci hè ancu e frase à un membru, chì sò quelle chì ùn anu un sughjettu o predicatu è, dunque, sò cumposte da un membru unicu. Per esempiu: Bonghjornu à tutti!
E frasi à un membru ùn devenu micca esse cunfundite cù e frasi à doppiu membru cù un sughjettu micca dettu. In l'ultimu casu, e frase anu un sughjettu (qualchissia chì faci l'azzione) chì ùn hè micca esplicitu in a frase ma chì hè capitu da u cuntestu. Per esempiu: Sò andatu à a festa. (Sughjettu Unspoken: me)
Ancu se l'ordine naturale di a frasa hè sughjettu + predicatu, ponu ancu esse sposti. Per esempiu: A so casa era bella. / A so casa era bella.
- Vede ancu: Elementi di preghiera
Sughjettu
U sughjettu hè a figura sintattica chì esegue l'azione. Hè di solitu cumpostu da un nucleu (chì pò esse un nome o una custruzzione sostantiva) è modificatori, chì espandenu l'infurmazioni.
Cumu identificà u sughjettu?
Per truvà facilmente u sughjettu, duvete risponde à a dumanda Who? / Quale hè?
Per esempiu: U ghjacaru abbaghja forte. Quale hè chì abbaghja forte? U cane. Allora "u cane" hè u sughjettu di sta frasa.
Un'altra manera di truvallu hè di circà l'accordu cù u verbu. In questu casu, u verbu hè "abbaghjà". Se u sughjettu era "i cani", u verbu duveria esse "abbaiare". Dunque, tuttu ciò chì hè influenzatu da a cuniugazione di u verbu serà u sughjettu.
Tipi di sughjettu
Sicondu u numeru di nuclei chì avete:
- Sughjettu simplice. Hà solu un nucleu. Per esempiu: A mo mamma hè malata. ("mamma" hè l'unicu nucleu di a frasa)
- Sughjettu cumpostu. Hà più di un nucleu. Per esempiu: Mamma è surella sò malate. ("mamma" è "surella" sò i dui nuclei di a frasa)
Sicondu a presenza spressa o micca in a frase:
- Sughjettu spressu. Hè scrittu verbatim. Per esempiu: A vi dicu. ("I" hè u sughjettu espressu)
- Sughjettu tacitu. Ùn hè micca scrittu ma hè capitu da u cuntestu. Per esempiu: A vi dicu. (Sughjettu senza dì: "Eiu")
Predicatu
U predicatu hè cumpostu da u verbu chì esercita l'azzione. Indicate sempre ciò chì face u sughjettu di a frase (o ciò chì hè).
Per truvà u predicatu duvemu risponde à a dumanda:Chì, chì hè accadutu? o Chì hà fattu?
Per esempiu: Horacio hà cantatu nantu à u puntu. Chì hà fattu Horacio? Hà cantatu in situ. ("cantatu nantu à u puntu" hè u predicatu)
Tipi di predicati
Sicondu u numeru di nuclei verbali:
- Predicatu simplice. Hà solu un core verbale. Per esempiu: Camila ballà benissimu. ("ballu" hè l'unicu nucleu verbale)
- Pridicatu cumpostu. Hà più di un core verbale. Per esempiu: Camila ballà è canta benissimu. ("ballà" è "cantà" sò i dui nuclei verbali)
Sicondu a prisenza o l'assenza di un verbu:
- Predicatu verbale. Hà unu o più verbi cunghjucati. Per esempiu: I studienti Eranu attenti. ("eranu" hè u nucleu verbale)
- Pridicatu micca verbale o nominale. Ùn hà micca verbu, è invece vene una virgula per rimpiazzallu. Per esempiu: I studienti, attenti. ("attentu" hè u kernel nome di u predicatu)
Esempii di frase cù sughjettu è predicatu
Per una capiscitura più grande serà marcatu in grassettu u predicatu di ogni frasa è u sughjettu serà marcatu sottolineatu.
- (Eiu) Aghju pussutu dorme bè.
- (Eiu) Vogliu ghjucà cun voi.
- (Eiu) Sò assai altu.
- Un AmbraÙn li piacia micca u ballu d'eri.
- À a mo zia Laura li piaci à viaghjà assai.
- Adriana è JoaquinAndaranu à u cinema inseme dumane.
- Angela è Tamara Sò amichi dapoi chjuchi.
- Carla è Emiliano Anu pittatu a so casa u mese scorsu.
- CharlieÙn hè micca una bella persona.
- Catalina era un cane amante.
- (Stati Uniti)Andemu in vacanze.
- Sfracicatu torna èl vittura.
- L'aviò era assai bellu.
- Ci vulerà 2 mesi per vultà u to battellu.
- U trenu hè stata ritardata.
- U zitellu di Claudia hà 1 annu.
- U swing rottu l'annu scorsu.
- Ghiacciu lampone era squisitu.
- U parcu hè stata inundata.
- Aviu e chjave èl guardianu.
- U rigalu di Natale era bella.
- U viaghju d'affariEra assai bellu.
- Li eranu muti.
- In a casa di i vicini, c'era una festa eri sera.
- Ernestocanta assai bè.
- Ezequielhè un bellu zitellu.
- Fernando Hè u mo cuginu.
- Firenze cullatu in trenu.
- Oghje festighjeghja u so anniversariu Filippu.
- Juanhà rottu a so ghjamba.
- Karina hè una zitella assai alta.
- Homeera assai bruttu.
- A pioggia era assai intensu.
- Maestru hè assai bè.
- U carnettu era malfunzionante.
- L'orchestra ghjucatu tutta a notte.
- U mare era pienu di ghjente.
- A torta era deliziosu.
- Nuvole anu cupertu tuttu u celu.
- I culombi volonu cun grande velocità.
- Leandro si n'andò in un viaghju versu u sudu.
- Animali avianu fame.
- Maschjisò surtiti in piazza.
- I ghjurnali eranu messy.
- I cani currianu attraversu u campu.
- Macarena hè una brava zitella.
- Marcos, Maria è Lucas sò amichi dapoi parechji anni.
- Maria hà ricevutu u megliu rigalu.
- A me minnannaandò ind'è u duttore oghje.
- U mo cognome hè "Perez Anton".
- U mo telefunurumpiu dinò.
- A mo famiglia Invitò à Julia, a vicina di fronte à a strada, à cena.
- U mo fratellu Valentine hè malatu.
- A mo mammaM’hà mandatu à cumprà u pane.
- A mo mamma Preparu u manghjà.
- Mamma mia Hà 45 anni.
- A mo cugina vanesa hè più grande cà mè.
- A mo nipote hè bella.
- A mo zia juanaface dinò una dieta.
- I mo cugini Veneranu stu Natale.
- E mo vacanzeEranu megliu di ciò chì m'aspettu.
- Stati Uniti cullemu nantu à a cullina.
- (Stati Uniti) Andaremu à cena.
- U dopu meziornu (Eiu) Vocu à u sinemà.
- Ramiro è Sofia Sò datati.
- Rugiadahà da fà anni stu mese.
- rosa si move in l'annu prossimu.
- Tamara scurdatu di e matite.
- Thomas hè un bellu giuvanottu.
- Tomás è Sandra sò primi cugini.
Vede ancu:
- Sughjettu è predicatu
- Frasi cù sughjettu, verbu è predicatu