Autore:
Laura McKinney
Data Di Creazione:
4 Aprile 2021
Aghjurnamentu Di Data:
14 Maghju 2024
Cuntenutu
U participiu Hè una forma micca persunale di u verbu, vale à dì, ùn hè micca cuniugatu in i tempi. I participi acquistanu a funzione d'un aggettivu qualificativu in una frase. Per esempiu: Home presu hè tamantu.
Hè ancu usatu per furmà tempi cumposti. Per esempiu: Avemu avutu ghjuntu davanti à nimu.
I Verbuidi (infinitivu, gerundiu è participiu) sò carattarizati da invariabili. Tuttavia, quandu i participi funzionanu cum'è aggettivi, sò guvernati da e stesse regule grammaticali cum'è aggettivi, vale à dì, mudificanu u so genere è u so numeru per coincide cù u nome chì u modificanu. Per esempiu: U mo amicu era eccitatu. / U mo amicu era eccitatu.
- Vede ancu: Verboids
Tipi di participiu
Ci hè dui tippi di participii:
- Regular. Finiscenu in -ado, -ada, -ido o -ida. Per esempiu: esce, guardò.
- Irregulare. Finiscenu in: -to, -ta, -cho, -cha. Per esempiu: vistu, hà dettu.
Esempii di participi
apertuta | hà datucho | Sò partutudà |
absuelta | prupagazioniandatu | Sò partutufà |
amorifà | diluteandatu | previstucho |
cravattafà | elettuandatu | pruvta |
Aghju assistitufà | in reteada | allorata |
beiedà | entusiasmuaduratu | aghju risufà |
Aghju benedettufà | impannillatuà | rimarchefà |
cantafà | Aghju scrittuta | punti culminantidà |
cuntàfà | fissufà | risoltata |
cuntraditucha | frà | rinvivitufà |
aghju cridutudà | aghjucha | roà |
cupertuta | aghjucho | salvàfà |
cupertuà | impositià | cuntentucho |
discrittuà | imprevistuà | visà |
annullàcho | metifà | aghju campatufà |
sò discitatuaduratu | moreta | aghju vindutufà |
vultatuta | cuntrariià | ritornuà |
- Vede ancu: Verbi in participiu
Esempii di frasi cù i participi
- Quand'elli m'anu dettu ch'elli andavanu à cena l'aghju dighjà vultatu in casa dunque ùn sò micca andatu.
- A ghjallina era frittu, allora aghju dumandatu di fà mi un'insalata.
- In u testu, e parolle più impurtanti eranu evidenziata.
- Quand'ellu si hè offertu di aiutami, l'avia dighjà fattu da mè, cum'è sempre.
- Spergu chì anu Riturnatu forbici à mamma, allora aghju tagliatu i capelli.
- Tuttu ciò chì era dicendu durante a riunione era stallatu da scrittu.
- U vidente avia preditu chì qualcosa di male accaderia in queste vacanze.
- Li aghju dumandatu di mandà mi a storia stampatu, cusì possu fà e currezzione currispundente.
- Quandu aghju tornatu da u mo scambiu, a pianta era mortu.
- Pensu chì avianu furnitu di materiali per pudè fà u travagliu bè.
- Quandu ùn usanu micca a barca, a lascianu cuprendula per ch'ellu ùn si guasti.
- Ùn li piacia micca chì ci sia cuntraditu; vole sempre avè ragiò in tuttu.
- Ùn aghju pussutu truvà l'utensili perchè eranu cupertu cù un pannu.
- Hè oppostu un egoistu hè altruistu.
- Avete tagliatu i vostri capelli, ùn aghju micca avutu set.
- U donu era impannillatu nantu à una carta assai lucida.
- Avia ultimu duie ore, è babbu ùn avia ancu hà assistitu u vostru duttore.
- Quandu sò andatu à circallu, ùn l'avia ancu svegliu.
- eru unu sceltu per ghjucà u rolu di u prutagunista in u ghjocu di scola.
- Quandu aghju intesu parlà di a robba, ùn era ancu stata diffusa in i media.
- Li aghju dettu di ùn inchietassi, ch'elli eranu tutti eccettu.
- I veri amichi ponu esse cuntatu cù e dite di e mani.
- Aghju nutatu assai intricciata cù u prublema di matematica, duverebbe aiutarla un pocu.
- U paisaghju hè assai bonu discrittu in u rumanzu, vi face sente chì site quì.
- Quandu sò ghjuntu, aghju avutu a paura perchè a porta era apertu spalancatu.
- Duvete avè rimarcatu chì ciò ch'ellu hà fattu ùn era mancu bellu.
- Povera zitella, avia u core partita quandu l'aghju vista.
- Mai avutu vivu in una casa tamanta cum'è questa.
- A scena più eccitante di u filmu hè quandu ella li dice chì hà sempre avutu amatu.
- Cum'elli ùn avianu nisuna prova contr'à ella, a donna d'affari era assoltu da u tribunale.
- U cicculata deve esse bè diluitu, altrimente i grumi fermanu in a preparazione.
- A bicicletta era ligatu à un arburu per ùn esse arrubatu.
- Eru sempre unu incredulendu di e religione, ùn mi cunvincenu.
- U bichjeru era ruttu quandu simu ghjunti ci deve esse statu ventu.
- A tavula hè dighjà mettecusì ponu andà à pusà.
- Era cantatu chì quelli dui andavanu à finisce inseme.
- Aghju rimarcatu cuntentu cù u cibu chì vi servimu.
- U dannu hè fattu fattu, allora pruvemu à guardà avanti.
- U mo amicu hè cascatu à a festa impruvisatuAvemu tutti cridutu ch'ellu viaghjava sempre.
- Quandu a banda hà cuminciatu à sunà, era cum'è c'era rinvivitu.
- U partenza era nanzu aspettatu, hè per quessa chì simu tutti assai tristi.
- Quellu omu hè Annullatu dapoi chì hà persu u so travagliu in l'usina.
- A lettera era scrittu à a manu, cusì pudemu vede chì era a soia.
- Mai avutu vistu un paisaghju più bellu chè questu.
- Paria assai eccitatu cù u so novu travagliu in a fabbrica di ghjoculi.
- Pensu chì u filmu aghju avutu u più ridia fr Aspittendu u float.
- Mai mai avutu vivu Una situazione cusì spiacevule cum'è quella.
- Mi pare chì eru qualcosa beie, perchè hà dettu cose incoerenti è hà risu assai.
- U prete avia dighjà benedettu à i paruchjani quandu sò ghjuntu à u tempiu.
- A situazione era risolta senza nisun inconveniente, allora state tranquilli.
- Vede ancu: Infinitivu, gerundiu è participiu